Ağız Diş ve Çene Cerrahisi

Ağız, diş ve çene cerrahisi diş hekimliğinin temel branşlarından biridir. Ağız boşluğunda bulunan yumuşak dokularda (yanak, damak, dil, dudak gibi) ve sert dokularda (dişler, kemikler) oluşan rahatsızlıkların teşhis ve tedavisini yapan bölümdür.

20 yaş dişi çekimi : 20 yaş dişleri çene kemiğindeki konumları ve kök yapısındaki anormallikleri sebebiyle genellikle düzgün bir şekilde ağız içindeki yerine süremez. Gömük kalması durumunda diş etinin, çene kemiğinin kaldırılması gerekliliği, konumu, kök şekli gibi nedenlerden dolayı daha zor bir cerrahi müdahale gerekli olur. Bu işlemler komplikasyonlu diş çekimidir ve normal diş çekiminden farklıdır. 

Çene kistleri tedavisi : Kistler içi iltihabi sıvı ile dolu kapsüllü keselerdir. Çene kemiğini eriterek büyüme eğilimi gösterir. Büyüdükçe sinirlere baskı yaparak ağrı yapabilir, sinüs boşluklarına ve burun boşluğuna ulaşarak zarar verebilir, şişliğe sebep olabilir. Genellikle iyi huyludur ama büyüdükçe kötü huylu olabilir. Kistlerin cerrahi olarak çıkarılması ve etrafının temizlenmesi gerekir. Etkilediği diş veya dişlerin çekimi veya kanal tedavisi gerekli olabilir. Cerrahi işlemden sonra genellikle nüks etmez ama yılda bir röntgen alınıp kontrol edilmesinde fayda vardır. 

Apikal rezeksiyon : Dişin kök ucunda bir iltihap, kist oluştuğunda önce kanal tedavisi yapılır. Buna rağmen iltihap iyileşmezse dişi kaybetmemek için lokal anestezi altında dişin kök ucunda iltihaptan etkilenen kısım cerrahi olarak kesilerek alınır ve bölge temizlenip kapatılır. Dişi çekimden kurtarmak için uyguladığımız bu cerrahi işlem apikal rezeksiyon veya apikektomi olarak bilinir. 

Temporomandibular çene eklemi rahatsızlıkları tedavisi : Kafa tası ile alt çene kemiğimiz arasında bulunan bu eklem alt çenenin hareketlerini yapabilmesini sağlar. Disk, sinir, kemik yüzeyleri gibi bir çok doku bulunduran kompleks bir eklemdir. Eklemde oluşan rahatsızlıklardan dolayı belirtiler; ağız açma ve çiğneme sırasında ağrı, ağız açıp kapatırken gıcırdama, klik, tıkırtı gibi anormal eklem sesleri, ağız açmada kısıtlılık veya kilitlenme, deviasyon ( ağız açma sırasında çene kemiğinde kayma), yüzde ağrı, genellikle sabahları kalkınca çeneyi açmada güçlük ve ağrı, boyunda yüz bölgesinde ağrı, ısırma ile şiddetlenen ağrı, dişlerin kapanışının değişmesi dişler birbirine tam temas etmiyor hissi gibi durumlardır. Eklem rahatsızlıklarının tedavisinde; çene egzersizleri, sıcak-soğuk terapisi, kas gevşetici veya antienflamatuvar ilaçlar, splint, çene hareketlerini kısıtlayan apareyler ve ilerlemiş vakalarda eklem boşluğunun yıkanması tedavisi ( atrosentez ) yöntemleri uygulanır. 

Dental botoks : Diş hekimliğinde dental botoks çene eklemi ve bununla alakalı çevre dokuların tedavi edilmesinde kullanılır. Çiğneme kaslarının hipertrofisi, hiperaktivitesi, temporomandibular eklem şikayetleri, bruksizm ( diş sıkma-gıcırdatma), gummy smile denilen gülmede üst dudağın yukarı pozisyon alması ile diş etinin çok fazla görülmesi, ortognatik cerrahi sonrası çene ucu ve dudağın rahatlatılması, ağız-burun çevresinde yer alan mimik kasların estetik ve fonksiyonel açıdan düzeltilmesi gibi durumlarda botoks kullanılır. 

Özel eğitimini almış diş hekimleri tarafından uygulanan bu işlem, özel enjektörlerle istenilen kas grubuna yüzeysel olarak uygulanır. Ağrı kanama gibi bir durum söz konusu değildir. Uygulandıktan bir hafta sonra etkisini gösterir.

Dental botoks; uygulanan doza ve toksinin etki gücüne bağlı olarak 4-6 ay etkisini gösterir, sonrasında kas tekrar fonksiyon görmeye başlar. 

Uygulama alanları

– Bruksizm tedavisi : Diş gıcırdatma, diş sıkma diğer adıyla bruksizm; genellikle uykudayken bazı hastalarda da uyanıkken bilinçsiz bir şekilde dişlerin aşırı derecede sıkılmasıdır. Bruksizmin sebep olduğu problemler; diş minesinde aşınma-çatlama, dişlerde hassasiyet oluşması ve zamanla aşınmaya bağlı olarak dişlerin dikey boyutunun azalması buna bağlı olarak alt yüz yüksekliğinin düşmesi ile dudak kenarlarında kırışıklıklar oluşmasıdır. Diş sıkan hastalar sabah uyandığında çenede, yüzde, kulakta ağrı hisseder. Baş ağrısına sebep olur ve kronik bruksizmi olan hastalar bunu migrenle karıştırabilir. Bruksizmin botoksla tedavisinde, çeneyi kapatan güçlü bir kas olan masseter kasına botulinum toksini enjekte edilerek kas gerekli miktarda güçsüzleştirilir. Hastanın ağrılarını gidererek yaşam kalitesini artıran bu tedavinin bir zararı yoktur. 4-6 ay etkisini gösterir sonrasında tekrar botoks uygulanır. Bu işlemin birkaç kez uygulanmasından sonra kas eski güçünü kaybetmiş olur ve genellikle kalıcı bir sonuç elde edilmiş olur. 

– Kiraz dudak : Alt dudağının dolgun görünmesini isteyen hastalarda botoks ile dudağın daha az kasılıp daha dolgun görünmesi sağlanır.

– Çene ucundaki mental kırışıklık : Yaşın ilerlemesiyle çene ucunda oluşan portakal kabuğu şeklindeki kırışıklık botoks enjeksiyonuyla daha gergin ve pürüzsüz bir hal alır.

– Dudak çevresindeki kırışıklık : Dudağın üst kısmında oluşan dikey çizgiler dudağı çevreleyen kasa botoks uygulanması ile düzeltilir. 

– Mona Lisa gülüşü : Dudak kenarlarının aşağı doğru düşmesi yüze üzgün bir ifade verir. Dudak kenarlarını aşağı doğru çeken depresör denen kasların aşırı aktivitesi bu duruma sebep olur. Botoks kasın aktivitesini azaltacak ve dudak kenarlarını yukarı doğru kaldırarak dudağa gülümsüyor ifadesini verecektir.